Đa phần những loại quạt điện dù đắt hay rẻ đều hoạt động theo một nguyên lý và sơ đồ thống nhất. Sơ đồ ấy không phức tạp như mọi người nghĩ, nó khá đơn giản. Điều khó khăn ở đây là khi bị mất dấu thì nối dây thế nào?
Trước tiên cần nói rằng, quạt điện ngày nay đã khá rẻ và sử dụng tương đối bền. Khi hỏng động cơ hãy mua mới, đó là cách tốt nhất.
Tuy nhiên, nếu vậy thì không có lý do gì để tôi viết bài này. Đối với những người có một chút kiến thức về kỹ thuật hoặc các bạn sinh viên đang đi học nghề. Tìm tòi sửa chữa quạt cũ hỏng vừa để tiết kiệm chi phí lại là cơ hội tuyệt vời để thực hành.
1. Cấu tạo động cơ của quạt điện
- Stator: là phần đứng yên bao gồm dây quấn và lõi thép. Lõi thép bao gồm các lá thép có độ dày 0,35-0,5mm ghép lại với nhau. Dây quấn có thể bằng nhôm hoặc đồng. Đa phần ở Việt Nam, Stator thường có 16 rãnh.
- Rotor: Là phần chuyển động, còn gọi là trục quay. Được cấu tạo từ các lá thép kỹ thuật
- Tụ điện: Đóng vai trò khởi động cho động cơ điện
- Bạc đạn: Là ổ giữ dầu bôi trơn giảm ma sát
- Bộ khung nhôm: tác dụng ghép nối Stator và Rotor.
2. Nguyên lý hoạt động
Để quạt chạy thì Stator được cung cấp một dòng điện xoay chiều. Dòng điện qua các bó dây quấn sẽ tạo thành một từ trường quay. Từ trường tác dụng với rotor khiến rotor quay theo chiều của từ trường.
3. Sơ đồ mạch điện của quạt
Hình 1: sơ đồ quạt điện với 3 công tắc
Giải thích sơ đồ
D2 là công tắc số 1- Mức quay nhỏ nhất
D3 là công tắc số 2- Mức quay trung bình
D4 là công tắc sô 3- Mức quay mạnh nhất
L0 là cuộn dây đề
L1, L2 là cuộn dây số
L3 là cuộn dây chạy
C là tụ điện. C=2mf đối với quạt B400 và C=1,5mf đối với quạt bàn B300
4. Cách đấu dây động cơ quạt với tụ điện
Khi mua một stator mới sẽ đi kèm chỉ dẫn của nhà sản xuất. Không có gì phải bàn trong trường hợp này. Giá stator hiện nay (11/2018) giao động trong khoảng 50.000-80.000đ, dành cho quạt B400.
Hình 2: Stator khi mua mới sẽ đi kèm với chỉ dẫn từ nhà sản xuất
Nhưng nếu cóp nhặt những linh kiện cũ còn dùng được để ráp vào thành một chiếc quạt. Lúc này sẽ bị mất dấu những dây điện. Đâu là dây D1, D2, D3, D4, D5 trong 5 dây màu xanh lá cây, vàng, hồng, xám, trắng kể trên? Xem hình minh họa.
Hình 3: Khi mất dấu những dây trong động cơ quạt
Dụng cụ cần có: Đồng hồ vạn năng, mỏ hàn, dây thiếc hàn.
Từ sơ đồ mạch điện ta thấy điện trở giữa D1 và D5 sẽ lớn nhất vì phải đi qua cả 4 cuộn dây L1, L2, L3, L4. Tiến hành đo điện trở của từng cặp dây trong tất cả 5 dây. Có tất cả 10 cặp dây cho 10 lần đo, các bạn lấy giấy bút ghi lại điện trở của từng lần đo để không bị quên.
Hai đầu dây nào có điện trở cao nhất thì đó chính là D1 và D5 (dây màu xanh lá và hồng). Đánh dấu 2 dây này lại.
Hình 4: Đánh dấu 2 sợi dây có điện trở cao nhất (dây D1, D5)
Hình 5: Nối 2 đầu dây đó với 2 đầu tụ
Phân biệt D1 với D5
Đo giữa 2 đầu con tụ, tức là 2 đầu dây D1 và D5 với 3 đầu dây còn lại. Kết quả ra cặp có điện trở lớn nhất thì đầu đó chính là D5 (dây màu xanh lá). Đầu dây D5 nối với tụ điện và nguồn 220V. Đầu dây vừa đo với D5 có điện trở lớn nhất là D2 (dây màu xám).
Hình 6: đánh dấu dây D2 màu xám bằng bút xóa
Lúc này chỉ còn 2 dây chưa phân biệt được là vàng và trắng.
Tiếp tục đo giữa dây D5 và 2 đầu dây còn lại. Kết nào có điện trở lớn hơn là dây D3, như trong hình là dây màu trắng. Chắc chắn dây vàng còn lại là dây D4 (số mạnh nhất).
Lưu ý: Nếu nối xong dây mà quạt quay ngược thì đổi lại vị trí dây D1 với D5, hay nói cách khác là đổi chiều của Rotor.
Bài viết có sử dụng một số hình ảnh của Bloger Bùi Thanh Hải.
Phần nối D1, D2, D3, D4, D5 với stator bị cháy có được nối dây đồng không ạ?
Dây nguồn không biết nối vào đâu 1 dây
Dây nguồn 2 dây, 1 dây nối vào hộp số, 1 dây nối vào dây D5 đó bạn.
mình bỏ hộp số thì nối vào đâu ạ
Bạn bỏ hộp số thì bạn đấu dây nguồn trực tiếp vào dây số 1, hoặc 2, hoặc 3. Lúc dó quạt chỉ quay cố định ở 1 tốc độ mà bạn đấu dây ở tốc đó.
Cho tôi xin hỏi . Quạt tôi đấu song bật số 3 thì quay thuận số 1 và 2 quay ngược . Lý do tại sao ạ . Xin cám ơn .
“Lưu ý: Nếu nối xong dây mà quạt quay ngược thì đổi lại chiều của Rotor.”
Không hiểu phần này AD ơi -_-
Là đổi lại phía trước, phía sau của rotor ý bạn.
Mình đấu trực tiếp cho chạy được ko
Bay gio minh noi dung quat chay nhung khi minh tac thi quat lai khong ngung van chay thi noi lam sau
Đấu xong mà quay ngược thì đổi lại chân tụ. Nghĩa là lúc trước đấu chân D5 chung với chân nguồn và đấu vào tụ, thì giờ đổi lại chân D1 nối chung với chân nguồn và nối vào tụ là ok.
Mình đổi chiều tụ vấn quay ngược . Phải đổi chiều cuộn dây. Nhưng đổi chiều cuộn dây ra trước thì không có lỗ luồn dây ra hộp thế mới khổ
Nếu ngược bạn đổi D1 và D5 cho nhau. Chứ không phải đổi dây tụ, hoặc đổi chiều cuộn dây bạn nhé. Nghĩa điện nguồn đang vào D5 thì bạn đảo cấp vào D1. Chứ bạn cắt day tụ đảo dây thì vẫn quay ngược. 0989202327
Đổi dây D1 với D5 cũng chính là đổi chiều rotor rồi.
Đúng roiif. Nhưng không phải đảo roto nữa. Vì đã nắp và xỏ dây xong rồi.đơn giản không thích hơn à
Đảo dây d1 với d5 là đảo chiều dòng điện là quạt quay ngược lại thôi chứ không phải đảo chiều búi dây trước ra búi dây sau. Đúng kỹ thuật là đảo cuộn khởi động sang cuộn làm việc hay ngược lại. Có phải vậy không
cảm ơn bạn rất nhiều
“Lưu ý: Nếu nối xong dây mà quạt quay ngược thì đổi lại vị trí dây D1 với D5, hay nói cách khác là đổi chiều của Rotor”
Cái này mình ko thấy hợp lý. Vì R cuộn chạy lớn hơn R cuộn đề mà đổi nguồn của D5 cho D1 thì cuộn đề sẽ thành cuộn chạy => bốc khói
Thực ra mình nghĩ nếu đo đúng thì không bị quay ngược đâu. Quay ngược chỉ khi nhầm cuộn chạy với cuộn đề thôi.
Tụ điện b400 dụng cho b300 được không ad
Không bạn ạ. Tụ quạt b4 2mf còn tụ quạt b3 chỉ có 1,5mf. Lắp thế sẽ cháy quạt (có thể không cháy ngay đâu, nhưng dễ cháy hơn).
Cho mình hỏi ra 6 đầu dây chỉ cho mình cách đo trên đồng hồ với
Ad ơi. Quạt của mình số 1,2 thì chạy bình thường. Bật sang số 3 thì k chạy. Là bị sao nhỉ?
Hi bạn,
Có thể do công tắc số 3 tiếp xúc điện không tốt.
Tức là mình đã chọn nhầm qua lại giữa D1 và D5 (dây chạy và dây đề) nếu quạt quay ngược ta đổi vị trí D1 và D5 là xong
Admin cho e hỏi, quạt chạy bthuong. E thay bạc đạn quay thay bac thao trược thì nó kêu è è không chạy, thay lại bạc thao thì bthuong. Chỉ cần thay 1 bạc đạn thì nó cũng kêu è è không quay. Giải thích giúp em.. cám ơn.
Hi bạn, Hiện tượng kêu è è là do quạt không chạy nhưng từ trường vẫn có nên nó rung và kêu è è. Bạn kiểm tra lại bạc mới, hoặc là bạc kẹt hoặc lắp sai.
Mình muốn điều chỉnh tốc độ của quạt giảm xuống của từng nấc thì nên làm ntn ạ?
Bình thường cầm tay xoay rotor được. Cắm điện vào thì rotor cứng như đá, không xoay được.
Trường hợp này có phải hư tụ ?
Một trong hai cuộn dây bị cháy rồi
motor quat chay cham tu2,5nf minh the tu 3nf motor van day…minh phai lam sao cho motor chay nhanh lai
câu thêm bộ xoay nên đấu dây nào
Thay tụ điện thì gắn dây vào đầu nào cũng được phải không ad?
Đúng rồi bạn, 2 đầu của tụ là như nhau.
Ad ơi.
Mình bỏ tụ điện đấu nối trực tiếp 2 đầu dây D1 và D5 được không ạ
Không được anh ạ.
Quạt e cứ bật lên là bị khét ở chỗ công tắc giờ e muốn cắt mạch công tắt thì làm như nào ạ
Cám ơn ạ. Mình vừa sửa được quạt rồi ạ.
Seach google không có thằng nào có sơ đồ cả túp năng phải mở quạt tốt ra xem
Quạt mình không chạy.mình có mở ra kiểm tra dây điện thấy vẫn bình thường.không biết có bị gì trong Tụ Điện ko nữa.nhờ mn tư vấn để e xác định bệnh ạ
Bạn tháo tụ ra chọt 2 dây tụ vào 2 lỗ của ổ cắm điện rồi lấy ra chập 2 dây tụ lại nếu có tia lửa kèm tiếng kêu thì tụ còn tốt, nếu im ru là tỵ hư
Quạt mình đấu (không biết màu dây)
Kéo công tắc túp năng xoay thì quạt lại chạy là sao
Có quạt chenghai có 4 đầu dây thì đấu làm sao
Dây đỏ và Trắng là + – phải ko bạn
Cám ơn các bạn
Quạt của mình không đề được – quay nhẹ cái thì chạy em ru (Tụ, trục- bạc bình thường )
Kiểm tra mình thấy đứt dây chạy
Các dây còn lại bình thường
Dây đề 250 ohm
Các dây số 50-60 ohm
Mình thử nối tụ vs dây đề và dây số ( dây trắng) … Nối một dây nguồn và dây đề ( dây ĐỎ ) và một dây vào số ( đã cắt dây trắng – chỉ còn dây vàng và xanh.
Mô tơ chạy bình thường – không đảo chiều…
Mong các bạn TƯ VẤN.
Quạt senko của mình sao có 4 dây mình không biết cách nối
Sao khi mình thay sator xong chạy một lúc là máy nóng và có mùi .kiểm tra trục bạc đạn đều ổn thay sator khác vào cũng vậy ..có lúc nào phải thay roto không ??,,xin các cao nhân cho mình biết với
Dây lữa có nhất thiết phải vào tụ ko bạn ơi
Mh ko bt cái này
Rất chuẩn, cảm ơn tác giả
Hướng dẫn giúp mình khi thay tụ kép 5 chân của quạt đảo chiều có đèn Panasonic
Quạt senko của tôi có 4 dây 3 nút công tắc và 1 dây nguồn dây nguồn được nối vào 1 đầu của tụ và đầu kia bị đứt ra == ai đó có thể chỉ tôi đầu còn lại của tụ nên nằm ở đâu không … tôi đã cắt sâu ống dây đúng là động cơ quạt chỉ có 4 dây thôi
Quạt nhà đang SD bt, có tiếng kêu rít rít, e tháo VS + tra mỡ, kg lắp cách bật số kg quay, phải tác nhẹ thì quay vù vù, nhưng tác động hướng nào nó quay hướng đó, như kiểu quay được cả 2 hướng đó add, lắp cánh vào tác động nó kg quay, có quay thì quay dc xíu thì đứng, xin hỏi nó bị đứt dây nào hay bị gì vậy ad?